Konferencja Interpretacja dla ochrony dziedzictwa. Wartości (2021) Interpretation for heritage protection. Values (2021)

Temat wiodący

Tematem wiodącym tegorocznego spotkania są wartości. Łączenie dziedzictwa ze zbiorem wartości to podstawa klasycznie rozumianej ochrony materialnych, przyrodniczych i niematerialnych śladów przeszłości. Poprzez analizę, komunikację i edukację zasobom przypisywane są różne wartości: te uniwersalne lub kontekstowe, uzależnione od uwarunkowań kulturowych. Te społeczne, funkcjonalne czy symboliczne oraz indywidualne i skojarzeniowe. Część z nich można sytuować w dyskursie ekonomii, inne przynależą do sfery etyki. Wszystkie jednak ujawniają się w relacji z odbiorcą, a tu ważną rolę pośrednika odgrywa interpretacja dziedzictwa.

W swojej pierwotnej formie, interpretacja rozumiana jest jako metoda mająca na celu „odkrycie znaczeń i powiązań pomiędzy poszczególnymi treściami”. Skonceptualizowana została przez Freeman Tildena w 1957 roku i od tego czasu pojawia się w praktyce edukacyjnej, turystycznej i narracyjnej wielu instytucji na świecie. Głównym obszarem rozwoju interpretacji stał się namysł nad sposobami przekazywania treści, które realizować będą tildenowski postulat „pobudzania do myślenia” (not instruction but provocation). Otwartym i ważnym aspektem pozostaje omówienie wpływu i roli interpretacji w kształtowaniu tożsamości zbiorowych.

Krytyczne studia nad dziedzictwem, powstanie nowych muzeów i atrakcji turystycznych, a także społeczne przemiany początków XXI wieku, znacząco wpływają na zakres zadań i celów interpretacji. Jej pierwotna, deskrypcyjna funkcja, staje się coraz częściej działaniem preformatywnym, kreującym wartości i „możliwości indywidualnej wolności od ciężaru dziedzictwa” (Neil Silberman).

Jak wygląda współczesne wykorzystanie interpretacji? Czy nadal zwraca uwagę na dziedzictwo, jako przestrzeń wartości? W jakich kontekstach sytuuje wartości i samo dziedzictwo? To główne zagadnienia tegorocznej konferencji.

Wykłady specjalne

Wykład prowadzacy wygłosi:

• prof. Marek Nowacki „Efektywność interpretacji dziedzictwa jako narzędzia zarządzania ruchem zwiedzających: metaanaliza wyników dotychczasowych badań” (piątek)

Gościem specjalnym konferencji będzie prof. Neil Silberman, który wygłosi wykład pt. „Interpretation as Shared Heritage: New Directions in a Time of Change”.

Szczegółowy program znajduje się w załączonym dokumencie.

Szczegółowy program

21 PAŹDZIERNIKA (CZWARTEK)

SESJA 1: 10.00-12.00 / DZIEDZICTWO I INTERPRETACJA

1. Przywitanie
2. Przeszłość jako doznawanie przyszłości - o wartości dziedzictwa, Jolanta Skutnik (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
3. Dziedzictwo jako wyznacznik tożsamości. Dylematy interpretacji, Józef Antoni Haber (Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Wydział Zamiejscowy w Chorzowie)

SESJA 2: 13.00-15.00 / WARTOŚCI

1. Szacunek jako wartość w interpretacji dziedzictwa, Barbara Gołębiowska (Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku)
2. Wartość autentyczności w procesie interpretacji dziedzictwa archeologicznego, Michał Pawleta (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
3. Emocje, wartości, edukacja. Interepretacja dziedzictwa a krytyczne studia nad dziedzictwem na przykładzie Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia, Magdalena Banaszkiewicz (Uniwersytet Jagielloński)
4. Powrót do „Kocyndra”. Partycypacyjne wartościowanie i kontekstualizacja dziedzictwa klubu studenckiego, Kamila Gęsikowska, Adam Pisarek (Uniwersytet Śląski w Katowicach)

SESSION IN ENGLISH: 17.00-19.30

1. GRAND LECTURE: Interpretation as Shared Heritage: New Directions in a Time of Change, Neil Silberman
2. Interpret Europe perspective on heritage values, Helena Vičič (Interpret Europe)
3. Contested Heritage - whose heritage do we value the most?, Clinton David van der Merwe (University of Pretoria)
4. From Information to Inspiration, Jacquie Gilson (InterpActive Planning and Training)
5. The value of ambivalence, Patrick Lehnes (Univerity of Freiburg)

22 PAŹDZIERNIKA (PIĄTEK)

SESJA 3: 10.00-11.30 / NARZĘDZIA

1. KEY NOTE: Efektywność interpretacji dziedzictwa jako narzędzia zarządzania ruchem zwiedzających:  metaanaliza wyników dotychczasowych badań, Marek Nowacki (Wyższa Szkoła Bankowa)
2. Wartości jako środek interpretacji w metodyce sieci Interpret Europe, Piotr Idziak (Małopolski Instytut Kultury)
3. Interpretacja dziedzictwa w turystyce kulturowej. Zarys zagadnienia, Armin Mikos von Rohrscheidt (Gnieźnieńska Szkoła Wyższa Milenium)

SESJA 4: 12.00-14.00 / KRAJOBRAZ I PRZESTRZEŃ

1. Mnemotopos i przestrzeń hodologiczna. O sprawczej roli wartości w świecie przeżywanym – na przykładach, Wiesław Skrobot (Pracownia Aktywności Obywatelskiej i Dokumentacji Dziedzictwa w Ostródzie)
2. Interpretacja wartości przestrzennych Czerwińska nad Wisłą. Obudzić uśpiony potencjał duchowej stolicy Mazowsza, Ewa Kosiacka-Beck, Jeremi T. Królikowski, Dorota Sikora, Anna Długozima, Ewa A. Rykała (Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego)
3. Wartości społecznie dodane–(u)tracone dziedzictwo zinterpretowane zielenią, Melania Tutak (Muzeum Krakowa)
4. Jak w Wigierskim Parku Narodowym próbujemy pokazać nasze dziedzictwo, aby nie nudzić ponad miarę?, Maciej Ambrosiewicz (Wigierski Park Narodowy)

SESJA 5: 14.30-16.30 / MUZEA I MIEJSCA

1. Projekt Podziemna Nowa Huta. Zimnowojenne schrony a interpretacja dziedzictwa, Agata Klimek-Zdeb (Muzeum Krakowa)
2. Konfederacja Muzealna na rzecz Programu "Muzeum w przestrzeni Markowej". Rozwój poprzez genius loci Markowej, Marcin Zgłobiś (Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej)
3. „Kilka smutnych szkieletów” czy współczesne „memento mori” – o znaczeniu szczątków ludzkich w muzealnictwie archeologicznym, Emilia Jastrzębska (Uniwersytet Warszawski)
4. Geolodzy, górnicy i taternicy. Interpretacja antropocenu w praktyce muzealnej, Jessica Kufa (Szkoła Doktorska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach)

DYSKUSJA: 18.00-20.00 / Co Polacy sądzą o dziedzictwie i jak o nim opowiadać.

Prezentacja i dyskusja na temat badań segmentacyjnych Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Organizator zastrzega sobie praw do dokonywania zmian w programie.